Op 18 Juni 1626 belandde Jan Ariensz. Duyff (1617-1649) op negenjarige leeftijd in het Weeshuis. Daar viel zijn schilderstalent op en ging hij in de leer bij zijn neef Wouter Crabeth II. Hij werd bekend door zijn portretten en genrevoorstellingen.
Ander werken van Duyff zijn portretten van de franciscaan Gregorius Simpernel uit 1640 en van de lutherse predikant Clemens Bijleveld uit 1642. Ook een afbeelding van de overleden pater Simpernel in 1649 is van zijn hand, het jaar waarin hij zelf nog jong stierf aan een ‘schielijke beroerdheid’, slechts twee jaar nadat hij met Marytie Pietersz, was getrouwd, .
Duyff kwam onlangs weer in de belangstelling door een vergeeld krantenknipsel uit 1986 met een afbeelding een schilderij van zijn hand van twee Goudse martelaren en andere Goudse geestelijken die door de geuzen werden vermoord. Veilinghuis Christies meent dat het gemaakt was van de Antwerpse schilder Adriaen van Nieulandt (Antwerpen 1585 – †Amsterdam 1658 ) en gaf als omschrijving “Thomas Becket omringd door monniken en putti”. Goudse kerkhistoricus Paul Abels analyseerde de prent en publiceerde er op 14 februari 2024 over op zijn website. Hij bleek het mis te hebben, het schilderij is te oud om aan Duyff toe te kunnen schrijven (zie zijn reactie 17 september 2024). Desondanks vindt Abels dat dit schilderij een plaats verdient in het Gouds Museum. Hij is op zoek naar de onbekende eigenaar die het in 2013 op een veiling van Christies kocht voor 6200 pond. Het hele verhaal over wat zich afspeelt en wie er op het schilderij staan afgebeeld kun je lezen op Abels eigen website... link.
Het zoekgeraakte schilderij met de martelaren van Gouda (36.1 x 26.6 cm). Zij kwamen om bij de inval van de geuzen in Gouda. Op de achtergrond de kasteeltuin met de toren van de kapel van de minderbroederkloost. In de tuin soldaten die jacht maken op collatiebroeders, die op de voorgrond Justus van Scoonhoven flankeren op de voorgrond. Mogelijk is de tweede van links Gaspar Arnoldi die met een paard van Schoonhoven werd gesleept en aan de ra van een schip in de IJssel werd opgehangen (links op de achtergrond afgebeeld). De paters naast hem kunnen Jacob Willemsz Cruik en Corneliszoon zijn uit klooster de Hem in Bergambacht tegen Schoonhoven aan de Lek. De priester met dolk in zijn borst kan Dierck Gerrtitsz zijn, rechts van hem staat fransiscaan Wim ter Gouw. Beiden afkomstig uit Gouda en door geuzentroepen onder Lumey vermoord in Geertruidenberg (bron Paul Abels).
Als negentienjarige jongen schilderde Duif in 1636 de regenten van het weeshuis. Hij schilderde zichzelf rechtsachter als weesjongen naast de weesvader. Kijk ook eens naar het schilderij van de regenten dat Jan Franse Verzijl acht jaar later schilderde.
Reactie plaatsen
Reacties
Verder onderzoek heeft aan het licht gebracht dat Duyff niet de schilder kan zijn geweest. Het doek blijkt ouder te zijn. Wellicht heeft Christie's dan gelijk en was het toch Adriaen van Nieuwland