In een berichtje in de Amsterdamsche Courant van 22 februari 1763 wordt schier achteloos gemeld dat de schutsluis van de Hollandsche IJssel naar de Gouwesluis via de Statensluis een half jaar wordt gesloten.
De Staten van Holland en West-Friesland nemen een drastische maatregel. De Staaten SCHUT-SLUYS aan de IJssel voldoet niet meer en wordt met ingang van maart afgedamd. Schippers moeten zolang via de oude smalle lange schutsluis de stad passeren. Deze Statensluis was in de tijd van Willem Oranje aangelegd om verplaatsing van troepen van de watergeuzen sneller te kunnen laten verlopen.
Deze schutsluis die dus al twee eeuwen dienst had gedaan werd nu afgedamd om plaats te maken voor een grotere schutsluis die Mallegatsluis ging heten. Deze kwam een stukje verder van de oude haven af te liggen. De havenkom, nu Museumhaven, werd groter gemaakt en de vaarweg richting Gouwe rechter.
Rechts de Statensluis op een kaart van Blaauw uit 1649
De Mallegatsluis in 1924 op een ansichtkaart.
Toch niet afgedamd
Dan volgt 11 mei 1763 een berichtje van de regering dat de Staatenschut-sluys toch niet wordt afgedamd en het scheepvaart verkeer gewoon doorgang kan vinden.
Gek is dan niet, want eind juli lezen we in ondermeer de Leydse Courant dat de aanbesteding van de nieuwe sluis moet nog plaatsvinden. Dat moet gebeuren in augustus van dat jaar.
Deze bestektekeningen uit 1763 kun je vinden bij SAMH.nl
Eind augustus van dit jaar lezen we dat de bestekken op verschillende plaatsen zijn in te zien, waaronder in het Harthuys op de Groote Markt in Gouda, en dat de offertes op de laatste dag van de maand binnen moeten zijn. Benadrukt wordt dat er 1.600.000 mopstenen moeten worden gebruikt die langs de grote rivieren worden gebakken. In een bericht eronder staat dat er tegelijkertijd zes-jarig onderhoud moet worden gepleegd aan de Goudse sluis, twee sluizen binnen de stad en aan het Tolhuis. Een maand later blijkt dat ook te gelden voor de Donkere Sluis en het Amsterdamse Veer.
Volgens bronnen, zoals Die Goude, zou de nieuwe Mallegatsluis al in 1764 jaar geopend zijn, wat, gezien de grootte van de klus, me sterk lijkt. Tot hij klaar was zou de oude sluis in ieder geval in gebruik blijven, dat zal voor veel schippers een opluchting zijn geweest. Pas jaren later werd de oorsrponkelijke Statensluis verwijderd.
Berichtje in de Amsterdamsche Courant, 22-2-1763
Berichtje in de Leydse Courant, 11-05-1763
Berichting in Oprechte Haerlamesche Courant van 20-8-1763
Reactie plaatsen
Reacties
Het buitenhoofd; de afgedamde monding van de Statensluis aan de Hollandsche IJsselzijde zou nog tot 1943 in de dijk zichtbaar blijven.